Spis inwentarza jest czynnością niezbędną do uniknięcia odpowiedzialności za długi spadkowe w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjęcie spadku
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami spadkobiorca może:
przyjąć spadek wprost (wszystkie aktywa i pasywa),
odrzucić
przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
W pierwszym przypadku spadkobierca przejmuje po zmarłym nie tylko wszystkie aktywa, ale również długi. Jest to niekorzystna forma dziedziczenia w przypadku, gdy do masy spadkowej wchodzą wyłącznie pasywa.
W drugim przypadku spadkobierca w ogóle rezygnuje z dziedziczenia – zarówno aktywów, jak i pasywów.
Najbezpieczniejsze dla spadkobiercy jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to ograniczenie jego odpowiedzialności długi spadkowe do wysokości majątku, który wchodził w skład spadku.
W przypadku wyboru takiej formy dziedziczenia konieczne jest przeprowadzenie spisu inwentarza. Wniosek może być złożony w sądzie rejonowym właściwym ze względu ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, który postanowi o sporządzeniu spisu inwentarza przez komornika, bądź bezpośrednio u komornika sądowego.
Wniosek
W przypadku złożenia wniosku o sporządzenie spisu inwentarza bezpośrednio komornikowi sądowemu należy:
1) złożyć w kancelarii stosowny wniosek
2) do wniosku należy dołączyć dokumenty uprawdopodobniające, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiorcą, albo wykonawcą testamentu (np. odpis aktu zgonu).
Koszt
opłata w wysokości 400,00zł (https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/koszty-komornicze-18712991/art-40).
Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza powinien być złożony komornikowi według właściwości ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Przebieg postępowania
Celem postępowania jest ustalenie masy biernej i czynnej spadku. W toku prowadzonego postępowania Komornik w oparciu o zapytania do systemu OGNIVO, Elektronicze Księgi Wieczyste, Biuro Informacji Kredytowej i inne określi podstawowe składniki majątku spadkowego.
Czas trwania postępowania zależy od stopnia komplikacji sprawy. W przypadku jeżeli do masy spadkowej nie wchodzi nieruchomość co do zasady postępowanie trwa około trzech miesięcy. W przypadku, w którym do masy spadku wchodzi nieruchomość należy uwzględnić czas potrzebny biegłemu na sporządzenie operatu szacunkowego nieruchomości. Wnioskodawca musi się również liczyć z koniecznością pokrycia wynagrodzenia biegłego. Koszt pracy biegłego zależy od rodzaju nieruchomości. Warto wskazać, że wnioskodawca może wskazać biegłego, który ma dokonać wyceny nieruchomości. Lista biegłych sądowych jest dostępna na stronie: https://lodz.so.gov.pl/download/26-kwietnia-2022—n.techniczne-internet.pdf.
Po wykonaniu postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza komornik przesyła akta sądowi spadku. W razie ujawnienia przedmiotu należącego do spadku, przedmiotu zapisu windykacyjnego lub długu spadkowego niezamieszczonego w spisie inwentarza – sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza.